Algoritma ve Akış Diyagramları

Algoritmanın Hazırlanması

• Algoritma, herhangi bir sorunun çözümü için izlenecek yol anlamına
gelmektedir.
• Çözüm için yapılması gereken işlemler hiçbir alternatif yoruma izin
vermeksizin sözel olarak ifade edilir.
• Diğer bir deyişle algoritma, verilerin, bilgisayara hangi çevre biriminden
girileceğinin, problemin nasıl çözüleceğinin, hangi basamaklardan geçirilerek sonuç alınacağının, sonucun nasıl ve nereye yazılacağının sözel olarak ifade edilmesi biçiminde tanımlanabilir.
• Algoritma hazırlanırken, çözüm için yapılması gerekli işlemler, öncelik sıraları göz önünde bulundurularak ayrıntılı bir biçimde tanımlanmalıdır.

Bilgisayar Yazılımının Oluşturulma Adımları

• Problemin tanımı
• Çözüm yönteminin belirlenmesi
• Programın kodlanması
• Programın çalışır duruma getirilmesi
• Belgeleme ve güncelleştirme

Bilgisayar programlaması sırasında izlenebilecek bir çok yol ve yöntem vardır. Bilgisayar programcısının probleme ilişkin çözümü ortaya çıkarabilmesi için problem çözümü ile ilgili bilgileri bilmesi gerekir. Bilgisayar programlamasında genel olarak belirli kalıp ve kurallara uyulur.

Örneklere değinecek olursam. Bir çalışanın evinden çıkıp işe giderken izleyeceği yolu adım adım tanımlanmasına bakalım.

• Evden dışarıya çık,
• Otobüs durağına yürü,
• Durakta gideceğin yöndeki otobüsü bekle,
• Otobüs gelince bin,
• Ücretini öde,
• İneceğin yere yaklaştığında arkaya doğru yürü,
• İkaz lambasına bas,
• Otobüs durunca in,
• İş yerine doğru yürü,
• İş yerinden içeri doğru gir.

Bir sorunun çözümü için birbirinden farklı birden fazla sayıda algoritma hazırlanabilir, ve birbirinden farklı yüzlerce program yazılabilir!!!

Verilen iki sayının toplamının ve ortalamasının bulunmasının algoritması aşağıdaki gibi yazılır.

Algoritma

• Adım 1 – Başla
• Adım 2 – Birinci Sayıyı Oku
• Adım 3 – İkinci Sayıyı Oku
• Adım 4 – İki Sayıyı Topla
• Adım 4 – İki Sayıyı Ortalamasını al
• Adım 5 – Dur

Algoritmaya dikkat edilirse işlemlerin sıralanmasında, işlem önceliklerinin göz önünde bulundurulduğu görülür. Ayrıca algoritma yazımı sorun çözümünün başladığını gösteren “Başla” ifadesi ile başlamakta ve işlemlerin bittiğini belirten “Dur” ifadesi ile sona ermektedir.

Akış Diyagramı

Akış şemaları içerik ve biçimlerine göre genel olarak üç grupta sınıflandırılabilirler.

• Doğrusal (Sıralı) Akış Şemaları
• Mantıksal Akış Şemaları
• Döngüsel (iteratif, çevrimli, yineli) Akış Şemaları

1- Sıralı Yapı

2- Karar Verme Yapısı

3- Tekrarlı Yapı

Örnek: 1′ den 100’e kadar sayıların karelerini, kareköklerini, küplerini, küpköklerini toplamlarını ve ortalamalarını veren programın akış diyagramı

Akış Diyagramları (Şemaları)

❃ Herhangi bir sorunun çözümü için izlenmesi gerekli olan aritmetik ve mantıksal adımların söz veya yazı ile anlatıldığı algoritmanın, görsel olarak simge ya da sembollerle ifade edilmiş şekline “akış şemaları” veya FLOWCHART adı verilir. Akış şemalarının algoritmadan farkı, adımların simgeler şeklinde kutular içine yazılmış olması ve adımlar arasındaki ilişkilerin ve yönünün oklar ile gösterilmesidir.

❃ Programın saklanacak esas belgeleri olan akış şemalarının hazırlanmasına, sorun çözümlenmesi sürecinin daha kolay anlaşılır biçime getirilmesi, iş akışının kontrol edilmesi ve programın kodlanmasının kolaylaştırılması gibi nedenlerle başvurulur. Uygulamada çoğunlukla, yazılacak programlar için önce programın ana adımlarını (bölümlerini) gösteren genel bir bakış akış şeması hazırlanır. Daha sonra her adım için ayrıntılı akış şemalarının çizimi vardır.

❃ Akış şemalarının hazırlanmasında aşağıda yer alan simgeler kullanılır.

Doğrusal Akış Şemaları

❃ İş akışları giriş, hesaplama, çıkış biçiminde olan akış şemaları bu grup kapsamına girer.

Örnek 1: İki sayının çarpımının bulunmasıyla ilgili algoritma aşağıdaki gibidir.

❃ Değişkenler: A: Birinci sayıyı B: İkinci sayıyı C: İki sayının çarpımını (A*B) göstersin

❃ Algoritma:

• Adım 1 – Başla
• Adım 2 – A’yı oku
• Adım 3 – B’yi oku
• Adım 4 – C=A*B’yi hesapla
• Adım 5 – C’yi yaz
• Adım 6 – Dur

Mantıksal Akış Şemaları

❃ Geniş ölçüde mantıksal kararları içeren akış şemalarıdır. Hesap düzenleri genellikle basittir.

Örnek 3: Klavyeden girilen bir sayının pozitif, negatif veya sıfıra eşit olma durumunu hesaplayıp yazdıran algoritma ve akış şemasını hazırlayınız.

• (S : Sayı)
• A1 : Başla
• A2 : Oku S
• A3 : Eğer S > 0 ise “Pozitif” yaz,
• A4 : Eğer S < 0 ise “Negatif” yaz,
• A5 : Eğer S = 0 ise “Sıfıra eşit” yaz,
• A6 : Dur

❃ Sorunun çözümü için, çözümde yer alan herhangi bir adım ya da aşamanın birden fazla kullanıldığı akış şemalarına denir. İş akışları genel olarak giriş ya da başlangıç değeri verme, hesaplama, kontrol biçiminde olmaktadır.