PROGRAMLAMA DİLLERİ

Programlama Dili Nedir?

✾ Programlama Dili, istenilen hesaplamaları yapmak için, elde edilen veriyi saklamak için ve girdi/çıktı aygıtlarına veri gönderme/alma gibi işlemleri yapmak için kullanılan dildir.

✾ Doğal dillerde olduğu gibi programlama dillerinde de belirli bir yazım kuralı (sentaks) vardır.

✾ Programlama dilleri ile sadece bilgisayarlar üzerinde çalışan uygulamalar değil, işlemcisi ve belleği bulunan diğer elektronik cihazlarda çalışan uygulamalar da yazılır.

Derleyici Nedir?

✾ Derleyici (Compiler), bir bilgisayar dilinde yazılmış olan kodu, bilgisayarın (yada elektronik cihazın) donanımına uygun makine diline çeviren bilgisayar programıdır.

✾ Derleyici öncelikle yazılan program kodunun doğru yazılıp yazılmadığını kontrol eder, eğer hatalar varsa bunları programcıya bildirir.

✾ Eğer kod doğru ise derleme yapılan sisteme uygun olan 0 ve 1’lerden oluşan makine kodunu üretir (EXE dosyası).

Yorumlayıcı Nedir?

✾ Yorumlayıcı (Interpreter), bir programın kaynak kodunu derlemek yerine doğrudan satır satır yürüten bir programdır.

✾ BASIC gibi bazı diller hem derleyici hem yorumlayıcı programlar ile kullanılabilir.

✾ JAVA dili, yorumlayıcı kullanması nedeniyle taşınabilir (platform bağımsız) bir yapıya sahip olmuştur.

Programlama Dillerinin Tarihçesi

1800’ler

✾ Ada Lovelace, Bernoulli sayılarının Charles Babbage’ın Analitik Makinesi (Analytical Engine) ile hesaplanmasını sağlayan bir yöntem geliştirmiştir. ✾ Bu hesaplama yöntemi, birçok tarihçi tarafından dünyadaki ilk bilgisayar programı olarak değerlendirilse de, buhar enerjisi ile çalışan analitik makine için geliştirilen bu yöntem, aslında bir programlama dili ile geliştirilen bir program değildir.

1940’lar

✾ 1940’lı yıllarda geliştirilen ilk elektronik bilgisayarlar için assembly dili ile programlar geliştirilirken, bu dilin kullanımının zor olduğu görülmüş ve sentaksı doğal dile daha yakın olan programlama dilleri geliştirilmiştir. ✾ Konrad Zuse 1943-1945 yılları arasında Plankalkül adında bir programlama dili geliştirmiştir. Fakat o yıllarda bu dil için bir derleyici tasarlanmamıştır. ✾ Alan Turing, John von Neumann, John Mauchly, J. Presper Eckert ve Herman Goldstine tarafından geliştirilmiş olan ENIAC Coding System ilk programla dillerinden biri olarak kabul edilir.

1950’ler

• 1951 yılında UNIVAC I projesinde çalışan Grace Hopper ilk derleyiciyi tas arlamıştır (A-0).
• FORTRAN (FORmula TRANslator) John W. Backus liderliğindeki bir grup tarafından 1954-1955 yıllarında IBM 704 bilgisayarı için tasarlanmıştır (ilk derleyicisi 1957’de).
• ALGOL (ALGOrithmic Language), FORTRAN’daki bazı eksik noktaları gidermek için 1958’de geliştirilmiş, 1960 ve 1968’de iki farklı uyarlaması yapılmıştır. • COBOL (COmmon Business Oriented Language) Grace Hopper tarafından 1959 yılında geliştirilmiştir (ilk derleyicisi 1961’de).

1960’lar

• Oslo’daki Norveç Hesaplama Merkezi tarafından 19621967 yılları arasında geliştirilen Simula ilk nesneyeyönelik programlama dilidir.
• 1964 yılında John George Kemeny ve Thomas Eugene Kurtz tarafından BASIC (Beginner’s All-purpose Symbolic Instruction Code) dili geliştirilmiştir.
• PASCAL dili Niklaus Wirth tarafından 1968-1969 yılları arasında geliştirilmiş ve 1970’te yayınlanmıştır.

1970’ler

• C programlama dili 1972 yılında Bell Laboratuarlarında Dennis Ritchie tarafından geliştirilmiştir (Dennis Ritchie daha önce Ken Thompson ile birlikte UNIX işletim sistemi ve B programlama dili üzerinde de çalışmıştır).
• Prolog dili de yine 1972 yılında Alain Colmerauer ve Phillipe Roussel tarafından Fransa’da geliştirilmiştir.

1980’ler

• 1979 yılında Bjarne Stroustrup tarafından geliştirilmeye başlanan C++ dili 1983 yılında tamamlanmıştır.
• 1986 yılında Bertrand Meyer tarafından geliştirilen Eiffel programlama dili C++ gibi nesneye-yönelik bir dildir.
• 1987 yılında Larry Wall tarafından geliştirilen Perl dili, metin işleme ve görüntü tanıma söz konusu olduğunda kullanılabilecek en güçlü dillerden biridir.

1990’lar

• Windows tabanlı uygulama geliştirmeyi sağlayan Visual Basic 1.0, Microsoft tarafından 1991 yılında piyasaya sürüldü. (1998 yılına kadar 5 faklı sürüm daha geliştirildi).
• Java dili, Sun Microsystems mühendislerinden James Gosling tarafından geliştirildi ve 1995 yılında ilk sürümü (1.0) yayınlandı.
• Dinamik web sayfalarının yaratılmasında kullanılan PHP (Personal Home Page) dili Rasmus Lerdorf tarafından 1995’te yaratıldı.

2000’ler

• 2000’li yıllarda Web Tabanlı Programlama giderek yaygınlaşmış, ASP, JSP ve PHP dilleri sürekli olarak yenilenmiştir.
• .NET çatısı altında çalışan C# (C Sharp), VB.NET ve ASP.NET programlama dilleri 2001 yılında Microsoft tarafından piyasaya sürülmüştür. – .NET çatısı (.NET Framework), Microsoft tarafından geliştirilen, açık İnternet protokolleri ve standartları üzerine kurulmuş komple bir “uygulama” geliştirme platformudur.